Głównym celem postępowań upadłościowych jest zaspokojenie wierzycieli. Wierzyciele dokonujący zgłoszenia wierzytelności mogą zetknąć się pojęciem kategorii zaspokajania wierzytelności, od których w znacznej mierze zależy jaki podział sumy uda się uzyskać w ramach toczącego się postępowania. Zazwyczaj jest to wyższa suma niżeli ta, którą udałoby się wyegzekwować w postępowaniu egzekucyjnym.
Kategorie wierzytelności pozwalają ustalić kolejność zaspokajania wierzytelności w postępowaniu upadłościowym w postaci spłaty Wierzycieli ze środków pieniężnych uzyskanych z likwidacji masy upadłości przez syndyka. Ustawodawca w art. 342 prawa upadłościowego wyróżnił cztery kategorie należności: pierwszą, drugą, trzecią oraz czwartą. Oparte one są na zasadach proporcjonalności oraz uprzywilejowania.
Należy również zaznaczyć, że możliwość pełnego zaspokojenia jednej grupy wierzycieli umożliwia przejście do kolejnej. Dopóki pierwsza grupa nie otrzyma pełnego zaspokojenia, wierzyciele z drugiej nie otrzymają żadnych środków. Analogicznie, dopóki druga grupa nie zostanie w pełni zaspokojona, wierzyciele z trzeciej nie otrzymają swoich środków, i tak dalej.
Natomiast w przypadku, gdy majątek nie jest wystarczający do pełnego uregulowania wszystkich roszczeń tej samej kategorii, zobowiązania te są zaspokajane w stosunku do ich wartości, zgodnie z postanowieniami art. 344 prawa upadłościowego.
Innymi słowy, jeżeli ogólna wartość masy upadłości nie wystarcza na pokrycie pełnej sumy zobowiązań z pierwszej kategorii, to kwoty te są rozdzielane proporcjonalnie do ich wysokości. W konsekwencji, wierzyciele z drugiej i trzeciej kategorii nie otrzymają żadnych środków, zgodnie z zasadą proporcjonalności.
Warto również podkreślić, że koszty postępowania, a także a także inne zobowiązania, które powstały po ogłoszeniu upadłości są zaspokajane w pierwszej kolejności jeszcze przed określonymi w art.342 prawa upadłościowego kategoriami.
Warto również wspomnieć o ostatniej grupie roszczeń, na które nakładają się szczególne uregulowania. Obejmują one wierzytelności zabezpieczone np. hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską. W sytuacji likwidacji takiego majątku, pierwszeństwo w zaspokajaniu przysługuje zabezpieczonemu wierzycielowi. Jednakże istnieje ograniczenie
w postaci uzyskanej ze sprzedaży sumy, pomniejszonej o koszty związane z likwidacją.
Ustalanie priorytetów zaspokajania wierzycieli w procesie upadłościowym nie ogranicza się jedynie do sfery zainteresowań dłużnika. Powinno być zrozumiane przez wszystkich, którzy mieli z nim jakiekolwiek powiązania. Przed przedstawieniem roszczenia w toku postępowania upadłościowego warto zastanowić się nad realnymi szansami na odzyskanie należności.
