Postępowanie upadłościowe, a także postępowanie restrukturyzacyjne obejmuje zarówno interesy dłużnika jak i wierzyciela. Jednym z organów, który odpowiada za ochronę interesów różnorodnych wierzycieli jest Rada Wierzycieli. Dlatego tak istotnym jest poruszanie kwestii związanych z odpowiednią reprezentacją wierzycieli w postępowaniach.
Rada Wierzycieli odpowiada za ochronę interesów wierzycieli
w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Natomiast należy mieć na uwadze, że ustanowienie rady wierzycieli ma charakter fakultatywny, zatem dobrowolny, nie jest on narzucany z góry i nie jest obligatoryjny. Brak powołania rady wierzycieli skutkuje tym, że jej funkcje w postępowaniu pełni sędzia-komisarz.
Rada Wierzycieli zajmuje się przede wszystkim pomocą i kontrolą nadzorcy sądowego lub zarządcy, bada stan funduszów masy układowej lub sanacyjnej, wydaje opinie, a także udziela zezwolenia na czynności, które mogą zostać wykonane tylko za zgodą rady wierzycieli.
Rada Wierzycieli może być ustanowiona z urzędu przez sędziego-komisarza, jeśli ten uzna to za niezbędne do prowadzenie postępowania. Co więcej, zgodnie z art. 201 prawa upadłościowego sędzia-komisarz związany jest tygodniowym terminem w zakresie ustanowienia rady wierzycieli z wniosku upadłego, co najmniej trzech wierzycieli lub wierzyciel lub wierzyciele mający łącznie co najmniej piątą część ogólnej sumy wierzytelności z wyłączeniem wierzycieli określonych w art. 116 prawa restrukturyzacyjnego oraz wierzycieli, którzy nabyli wierzytelność w drodze przelewu lub indosu po ogłoszeniu upadłości, chyba że przejście wierzytelności nastąpiło wskutek spłacenia przez wierzyciela długu, za który odpowiadał osobiście albo określonymi przedmiotami majątkowymi, ze stosunku prawnego powstałego przed ogłoszeniem upadłości.
Warto również wskazać, że do czasu zatwierdzenia listy wierzytelności uprawnienia wierzycieli w sprawach dotyczących rady wierzycieli ustala się na podstawie (art. 201 ust.3 prawa upadłościowego):
Analogicznie jak w postępowaniu upadłościowym sędzia-komisarz może
z urzędu ustanowić radę wierzycieli, jeśli uzna to za potrzebne. Mając na uwadze art. 121 prawa restrukturyzacyjnego sędzia-komisarz w terminie tygodnia ustanawia radę wierzyciela na wniosek dłużnika, co najmniej trzech wierzycieli lub wierzyciela albo wierzycieli mających łącznie co najmniej piątą część sumy wierzytelności, z wyłączeniem wierzycieli określonych w art. 80 ust. 3, art. 109 ust. 1 i art. 116.
Do czasu zatwierdzenia spisu wierzytelności uprawnienia wierzyciela dotyczące rady wierzycieli ustala się na podstawie (art. 121 ust. 3 prawa restrukturyzacyjnego):
Kiedy rada wierzycieli została już ustanowiona, kolejnym znaczącym etapem jest powołanie jej członków. Zgodnie z prawem upadłościowym i restrukturyzacyjnym, rada wierzycieli składa się z pięciu członków oraz dwóch zastępców. Członkowie rady są powoływani spośród wierzycieli uczestniczących w postępowaniu, którzy pełnią swoje obowiązki osobiście lub przez ustanowionego pełnomocnika.
Jednocześnie należy podkreślić, że rada wierzycieli może składać się z wierzycieli, którzy będą osobami prawnymi lub jednostkami posiadającymi zdolność prawną. Wtedy uprawnienia członka rady wierzycieli przysługują osobą reprezentującym.