Procedura upadłości konsumenckiej rozpoczyna się od sporządzenia listy wierzytelności. Następnym etapem jest przygotowanie i opracowanie planu podziału majątku upadłego oraz planu spłaty wierzycieli. Plan spłaty wierzycieli określa, w jaki sposób upadły będzie spłacać swoje długi. W przypadku, gdy upadły nie posiada majątku, plan spłaty może polegać jedynie na spłacie wierzytelności w ratach.
Po wykonaniu planu spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu i umorzeniu zobowiązań upadłego. Umorzeniu podlegają wszystkie zobowiązania upadłego powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, które nie zostały spłacone w związku z wykonaniem planu spłaty.
Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie zadłużenia zostaną umorzone,
a w szczególności w art. 491 21 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe zostały wskazane następujące zobowiązania, które nie podlegają umorzeniu.
Ustawodawca nadał tym zobowiązaniom szczególny charakter, albowiem dał im pierwszeństwo zaspokajania przed innymi należnościami. Zobowiązania te mieszczą się w I kategorii, zgodnie z przepisem art. 342 ustawy Prawo upadłościowe. Mają one charakter świadczenia osobistego i okresowego. Co więcej nie mogą być umorzone przez potrącenie, a także nie stanowią przedmiotu egzekucji i zastawu. Osoby uprawnione do roszczeń alimentacyjnych mają przymiot wierzyciela, zatem mogą w postępowaniu upadłościowym zgłosić swoją wierzytelność.
Wskazane powyżej zadłużenia są konsekwencją wyrządzenia szkody na osobie.
Ustawodawca przyznał możliwość naprawienia szkody na osobie poprzez ustanowienie na rzecz poszkodowanego renty. Jest to świadczenie okresowe, niezbywalne i osobiste.
Przedmiotowe zobowiązania mają charakter sankcji karnych, które są nakładane na sprawcę przestępstwa. Grzywna to jedna z kar przewidzianych w kodeksie karnym, w art. 33 k.k. Ma ona na celu przede wszystkim ukaranie sprawcy za popełniony czyn. Natomiast obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę mają na celu wyrównanie szkód, które poniósł pokrzywdzony w związku z popełnionym przestępstwem.
Wskazane powyżej zadłużenia wynikające z nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny, lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem, są także konsekwencją popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez upadłego dłużnika.
Podkreślenia wymaga fakt, że dłużnik, składając wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej powinien wskazać wszystkich swoich wierzycieli. Jeśli dłużnik świadomie i z premedytacją nie wskazuje w liście wierzycieli wszystkich znanych mu długów może to być w późniejszym etapie konsekwencją braku umorzenia tych zobowiązań.
W tym miejscu warto podkreślić, że bardzo ważnym elementem podczas przygotowywania wniosku o ogłoszenie upadłości jest precyzyjne wskazanie listy wierzycieli. Niemniej dłużnik powinien z należytą starannością przekazywać wszystkie niezbędne informacje związane z procesem ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Dla dobra wierzycieli jak i postępowania upadłościowego nie może zatajać istotnych okoliczności, które w konsekwencji mogłyby spowodować oddalenie wniosku, umorzenie postępowania czy brak umorzenia zobowiązania
Podsumowując prawodawca stworzył zamknięty katalog zobowiązań, które nie podlegają umorzeniu, ze względu na swój swoisty charakter, cel i okoliczność powstania.
